Wanneer bent u resident?
Volgens de Spaanse (fiscale) wetgeving is iedereen die meer dan 183 dagen per jaar in Spanje verblijft, Spaans resident en dient men zich als dusdanig in te schrijven. Een dergelijke inschrijving is trouwens ook al vereist vanaf het ogenblik dat u meer dan drie maanden ononderbroken in Spanje verblijft.
Welke papieren moet u hebben bij uw vertrek uit uw (Europees) thuisland?
- uw uitschrijving uit de gemeente waar u woonde.
- het formulier (S1, E121, …) dat u toegang verleent tot het Spaanse stelsel van de sociale zekerheid. Belgen dienen dit aan te vragen bij hun mutualiteit, Nederlanders doorgaans bij het Zorginstituut Nederland (voorheen gekend als CVZ).
- bewijs van inkomsten
Wat zijn de stappen die u in Spanje moet ondernemen?
Om helemaal in orde te zijn met uw residentie, moeten er verschillende stappen ondernomen worden en moet bij meerdere instanties langs gegaan worden. De verschillende administratieve diensten werken immers onafhankelijk van elkaar in Spanje en u dient bij zowat elk van hen apart langs te gaan. We maken voor u een overzicht.
♦ Inschrijving als residentie
Eerst en vooral moet u ingeschreven worden in het Register van Europese burgers. Dat gebeurt bij het dichtstbijzijnde bevoegde politiekantoor of extranjería. Het is noodzakelijk een afspraak te maken. U dient te kunnen bewijzen dat u over een regelmatig inkomen beschikt en dat u beschikt over een ziekteverzekering (al dan niet privaat*). U verkrijgt dan een groen residentiekaartje met vermelding van uw naam, NIE-nummer en adres. Dit kaartje maakt vanaf dan ook deel uit, samen met uw paspoort of identiteitskaart, van uw identificatie voor de Spaanse autoriteiten.
♦ Inschrijving gemeente (empadronamiento)
Nadat u bent ingeschreven in het nationale register, dient u zich ook in te schrijven in het «padrón» van uw gemeente. Misschien is dit vroeger al gebeurd als niet-resident, maar zelfs dan zal u er opnieuw langs moeten om uw gegevens te laten aanpassen naar resident. U verkrijgt een document dat uw adres bevestigd. U zal dat document later in de procedure nog nodig hebben.
♦ Inschrijving Consulaat (voor Belgen)
Aangezien het Consulaat uw nieuwe «gemeentehuis in het buitenland» wordt (bevoegd voor bijvoorbeeld de vernieuwing van uw identiteitskaart, aanvraag van een paspoort, of stemmen voor nationale parlementsverkiezingen), dient u zich ook daar aan te melden. Voor alle duidelijkheid: ook al wordt u resident in Spanje, u behoudt steeds uw identiteitskaart of paspoort (en ook de nationaliteit uiteraard) van uw thuisland!
Indien u tevens uw wagen zou willen inschrijven met vrijstelling van de inschrijvingstaks, zullen zij ook voor het noodzakelijke document kunnen zorgen.
♦ Inschrijving nationale belastingdienst (Hacienda)
Als resident zal u verplicht zijn om een jaarlijkse belastingaangifte te doen van zodra u ook maar enige inkomst uit loon, pensioen, intresten, … heeft waarvan de Spaanse staat niet op de hoogte is. Om die aangifte te kunnen doen, moet u als resident worden ingeschreven bij Hacienda, de Spaanse nationale belastingdienst. Misschien bent u daar al ingeschreven, maar dan als niet-resident n.a.v. bijvoorbeeld de aankoop een woning, een wagen of de aangifte de nationale onroerend goed belasting voor niet-residenten (de «modelo 210»). In dat geval moeten de gegevens gewijzigd worden van niet-resident naar resident.
♦ Inschrijving nationale sociale zekerheid (INSS)
Om beschermd te zijn door het stelsel van de Spaanse sociale zekerheid moet u ook ingeschreven worden in het Nationale Instituut voor de Sociale Zekerheid, het «INSS». Op vertoon van o.a. het in het thuisland verkregen document van de sociale zekerheid dat u bescherming in andere Europese landen garandeert (formulier S1, E121, …), verkrijgt u de inschrijving. Daarmee is de kous niet af: u moet daarna nog langs bij het lokale gezondheidscentrum, het «centro de salud» zodat u een huisarts krijgt toegewezen.
♦ Inschrijving plaatselijke «centro de salud»
Met o.a. de inschrijving in het INSS gaat u naar het dichtstbijzijnde gezondheidscentrum of «centro de salud» voor het verkrijgen van een voorlopige SIP-kaart. Die geeft u toegang tot de Spaanse openbare gezondheidszorg. U krijgt er ook een huisarts toegewezen. De definitieve SIP-kaart verkrijgt u later. Voor alle landen buiten Spanje blijft u uiteraard ook verzekerd en kan u een Europese verzekeringskaart aanvragen die u dringende hulp in het buitenland verzekert.
We brengen even in herinnering dat sinds mei 2010 er voor gepensioneerden uit de Europese Unie een regeling geldt waarbij zij volledige bescherming (dringende en niet-dringende hulp) blijven genieten zowel in hun thuisland als in Spanje. Vroeger was dit niet zo en dit weerhield velen ervan om resident te worden in Spanje omdat ze in geval van ziekte graag terugkeerden naar hun thuisland (en familie). Dit is dus nu perfect mogelijk, zonder extra rompslomp. Gepensioneerden dienen echter de Europese verzekeringskaart in het land van herkomst aan te vragen, en dus niet in Spanje!
♦ Inschrijving voertuig
Van zodra u resident bent in Spanje en rondrijdt met een voertuig dat op uw naam is ingeschreven, bent u verplicht om uw wagen in Spanje in te schrijven. Voor de ganse procedure verwijzen we naar een artikel dat we specifiek over dit onderwerp hebben geschreven.
Het is heel belangrijk dit binnen de twee maanden te doen na uitschrijving uit het land van herkomst, omdat u dan, mits het vervullen van een aantal voorwaarden, vrijgesteld kanworden van het betalen van de Spaanse inschrijvingstaks.
♦ Omwisseling rijbewijs
Sinds 19 januari 2015 is er een nieuwe Europese wetgeving van kracht is voor EU-burgers die in Spanje resident zijn, of willen worden. De algemene regel is dat de rijbewijzen van de andere EU-landen geldig zijn in Spanje tot hun vervaldatum.
Wie moet zijn of haar rijbewijs dan vernieuwen?
- Wie een rijbewijs heeft dat vervallen is, of op het punt staat te vervallen.
- Wie een rijbewijs heeft dat onbeperkt, of langer dan 15 jaar* geldig is. Dit van zodra hij of zij twee jaar resident is in Spanje** sinds 19 januari 2013, datum waarop de wet in werking is getreden
* Onbeperkt of langer dan 15 jaar: rijbewijzen type AM, A1, A2, A, B en BE
* Onbeperkt of langer dan 5 jaar: rijbewijzen type C1, C1E, C, CE, D1, D1E, D en DE
** De datum van inschrijving in het Register van EU-burgers telt als datum van residentie
Bij de omwisseling dient er ook een positief medisch attest voorgelegd te worden. Dit medisch attest wordt uitgeschreven in erkende centra (Centro de reconocimiento médico).
♦ Andere instanties
Tot slot is het ook noodzakelijk om dewijziging van uw wettelijke verblijfplaats te melden aan uw Spaanse en buitenlandse bank(en) met het oog op de correcte verrekening van de roerende voorheffing. Gepensioneerden en personen met een uitkering melden de wijziging ook aan de verschillende instellingen die het pensioen e.d. uitbetalen, omdat deze inkomsten doorgaans onbelast worden uitgekeerd in het buitenland. Belangrijke uitzondering hierop zijn de ambtenarenpensioenen. Die blijven belast worden in het land van herkomst met dus blijvende inhouding van bedrijfsvoorheffing (B) of loonheffing (NL).
De enige verplichting die u dan nog rest, is de jaarlijkse belastingaangifte, te volbrengen in mei of juni van elk jaar, aangezien u als Spaans resident belast zal worden op uw «wereldinkomen». Afhankelijk van uw situatie zal u hier geen, meer of minder belastingen dienen te betalen. Het is specialistenwerk om dit voor uw concrete situatie te kunnen uitrekenen.
We herinneren er u aan dat, zeker het eerste jaar nadat u resident bent geworden, u geen aangifteformulier of aanslag zal ontvangen. Zoals alle Spaanse belastingschulden zijn deze draagbaar en moet u dus zelf het initiatief nemen om de opgave te doen.
Kunt u het aan?
Zoals u allicht heeft kunnen vermoeden, komen er een aantal verplaatsingen en vooral papieren bij kijken. U dient zich overal aan te melden op de juiste plaats, met de juiste documenten en kopieën. Bij sommige zaken kan u zich laten vertegenwoordigen en hoeft u dus niet persoonlijk aanwezig te zijn, bij andere is uw aanwezigheid vereist. Belangrijk is ook om alle stappen in de juiste volgorde te doorlopen, want anders gaat u bepaalde documenten ontbreken waardoor uw aanvraag stokt.
Als u een aardig mondje Spaans spreekt en voldoende tijd en vooral geduld heeft, dan kan u het ongetwijfeld aan. Alle anderen die niet meteen over deze kwaliteiten beschikken, raden we aan professionele hulp in te roepen.
Hoe lang duurt het?
Bereid u alvast voor op enkele uren in diverse wachtzalen en, afhankelijk van uw woonplaats, zal u ook nog enige tijd onderweg zijn. Niet alle documenten zijn ook meteen voorhanden. De snelsten onder ons kunnen de ganse procedure op een tweetal weken rond krijgen. Diegenen met iets minder geluk doen er doorgaans enkele weken over.
Wat kost het?
De meeste zaken zijn doorgaans gratis. Voor bepaalde documenten wordt een beperkte taks aangerekend. Het is vooral bij de inschrijving van een voertuig dat er enkele vaste kosten om de hoek komen kijken zoals de technische keuring en inschrijving in de verkeersdienst.
Indien u professionele hulp inroept om u bij te staan en/of te vertegenwoordigen zal u uiteraard ook die kosten mee in rekening moeten brengen.
Brecht Quintijn, Thomas Seyssens & Frederic Mele
www.linkinc.es
