- Het Europees Parlement
- Wie mogen er stemmen en gekozen worden in Spanje tijdens de Verkiezingen voor het Europese Parlement?
- Het verkiezingssysteem / Verkiezingsproces
- De verkiezingscampagne
- Hoe en waar stemmen?
- Via de post stemmen
- Verkiezingen en gehandicapten
- Gemeentelijke verkiezingen en verkiezingsproces
- Koppelingen
1. Het Europees Parlement
Het Europees Parlement is één van de belangrijkste instellingen van de Europese Unie. Het doet in belangrijke mate mee aan de besluitvorming en aan de goedkeuring van de belangrijkste Europese normen. Deze worden vervolgens toegepast en overgebracht door de lidstaten.
Het is de enige Europese instelling die direct gekozen wordt door de burgers uit elk van de lidstaten. Zij kiezen iedere vijf jaar hun vertegenwoordigers. Dit is de gelegenheid, waarbij Europese burgers de kans hebben om mee te doen aan de besluitvorming van de Europese Unie.
Door de recente hervormingen in de Europese Verdragen heeft het Parlement haar positie versterkt in processen waarin zij samen met andere instellingen zoals de Commissie of de Raad, medebeslissingen neemt. Ook het aantal onderwerpen waarmee zij zich bezighoudt is uitgebreid en er is een grotere rol weggelegd in de besluitvorming over de keuze van de belangrijkste taken van de Europese Unie.
Iedere lidstaat heeft het recht om een bepaald aantal vertegenwoordigers te kiezen. Dit is voornamelijk afhankelijk van de bevolking. Bij de laatste verkiezingen was er een totaal aantal van 766 europarlementariërs. Iedere lidstaat krijgt een vast aantal zetels toegewezen, maximaal 99 en minimaal 6. Tijdens de laatste Europese verkiezingen in Spanje werden er 54 zetels gekozen.
In elk land is een eigen systeem ter verkiezing van de Europarlementariërs vastgelegd. In het geval van Spanje is dit systeem vastgelegd in de Organieke Wet 5/1985 aangaande het Algemene Kiesstelsel (LOREG), in het bijzonder in de artikelen 210 en volgende, hoewel er bepaalde gemeenschappelijke normen zijn voor alle staten gelden en die voornamelijk verband houden met het algemeen kiesrecht, de rechtstreekse verkiezingen en het gelijke stemrecht, evenals met de evenredigheid van het systeem.
2. Wie mogen er stemmen en gekozen worden in Spanje tijdens de verkiezingen voor het Europese Parlement?
Volgens de Spaanse wetgeving, kunnen bij de verkiezingen voor het Europese Parlement alle Spaanse burgers stemmen die meerderjarig zijn, in volle burgerrechten verkeren en ingeschreven staan op de kiezerslijst, ongeacht of zij in Spanje of in het buitenland woonachtig zijn.
Bovendien, kunnen personen die woonachtig zijn in Spanje hun stem uitbrengen zonder daartoe de Spaanse nationaliteit te hebben verworven. Zij dienen wel de status te hebben van burgers van de Europese Unie. Tevens geldt dat:
- zij ingeschreven moeten staan in het bevolkingsregister van de Gemeente waar zij voornemens zijn hun stemrecht uit te oefenen.
- zij ingeschreven moeten staan op de kiezerslijst van Europese Residenten (CERE)
- zij te kennen moeten hebben gegeven dat zij hun stem wensen uit te brengen voor de Europese Parlementsverkiezingen. Genoemde kennisgeving dient te worden gedaan door invulling van het formulier waarmee de formele verklaring van de intentie tot stemmen wordt weergegeven: “CERE.DFA”. Dit formulier kan bij de desbetreffende Gemeente worden aangevraagd. Deze verklaring heeft een permanent karakter, is geldig voor de duur van het verblijf in Spanje en hoeft daarom niet vernieuwd te worden bij ieder verkiezingsproces.
- men moet meerderjarig zijn op de dag dat de stem wordt uitgebracht en men mag niet als onbekwaam worden aangemerkt.
- de Europese burger die te kennen geeft zijn actief kiesrecht in Spanje te willen uitoefenen, mag dit in geen enkele andere lidstaat meer doen.
Als een Europese burger zijn stemrecht wil uitoefenen in zijn land van herkomst, dient hij zich daartoe te schikken naar de wettelijke en administratieve vereisten die de desbetreffende Staat stelt.
Voor wat betreft de vraag op wie kan worden gestemd bij deze verkiezing, geldt dat behalve Spanjaarden die voldoen aan de wettelijke vereisten, alle mensen verkiesbaar zijn die woonachtig zijn in Spanje, zonder de Spaanse nationaliteit te hebben verworven, de status van burgers van de Europese Unie hebben en voldoen aan de vereisten om hiervoor in aanmerking te komen. Er moet worden voldaan aan dezelfde vereisten die zijn vastgesteld voor de Spanjaarden, te weten:
- voldoen aan de vereisten om kiezer te zijn.
- niet veroordeeld zijn wegens een straf die dit recht ontneemt.
- niet verwikkeld zijn in enige omstandigheid die onverkiesbaarheid, als voorzien in de wet, tot gevolg heeft. Hierbij wordt voornamelijk verwezen naar die burgers die openbare functies bekleden van waaruit zij de normale gang van zaken tijdens een verkiezingsproces zouden kunnen beïnvloeden. Dit geldt voor personen die deel uitmaken van de Rechterlijke macht en de Krijgsmacht. In het geval van de Europese burgers geldt dit tevens voor hen die in hun land taken uitoefenen die volgens hun reglement aanleiding geven tot onverkiesbaarheid. De Europese en Spaanse Reglementen voorzien ook in andere redenen waarbij bepaalde openbare functies onverenigbaar zijn met een functie als Europarlementariër, een taak waarbij er sprake is van een volledige aanstelling.
- van de communautaire burgers wordt tevens vereist dat hen niet het passieve stemrecht is ontnomen in hun land van herkomst.
In ieder geval dienen de communautaire burgers die de bedoeling hebben zich kandidaat te stellen bij de verkiezingen voor het Europees Parlement in Spanje, op het moment van de indiening van de kandidatenlijsten, behalve de documenten die nodig zijn om te bewijzen dat zij voldoen aan de voorwaarden als voorzien in de Spaanse wetgeving, een formele verklaring voor te leggen waarin zijn opgenomen:
- de nationaliteit, evenals de woonplaats in Spanje,
- een verklaring waaruit blijkt dat zij zich niet gelijktijdig als kandidaat opgeven bij de verkiezingen voor het Europees Parlement in een andere lidstaat.
- indien nodig, de vermelding van de gemeente of van het kiesdistrict in de lidstaat van oorsprong, waaruit op te maken valt dat de communautaire burger die zich verkiesbaar stelt niet het passieve stemrecht ontnomen is in de desbetreffende lidstaat.
- zij dienen ook een certificaat van de bevoegde administratieve autoriteiten van de staat van herkomst te overleggen waaruit blijkt dat het passieve stemrecht niet ontzegd is. De centrale kiesraad kan ook eisen een niet verlopen identiteitsdocument voor te leggen waarop vermeld staat vanaf welke datum zij onderdanen zijn van een lidstaat.
Na bekendmaking van de nominaties zal de centrale kiesraad informatie verstrekken aan de overige lidstaten aangaande hun respectievelijke burgers die zich kandidaat hebben gesteld.
Aan de verkiezingen voor het Europees Parlement doen nationale partijen mee, maar zodra de afgevaardigden gekozen zijn, kiest de meerderheid voor het vormen van transnationale fracties. De meeste nationale partijen zijn aangesloten bij een Europese politieke familie, zodat het als een van de belangrijkste kwesties van de verkiezingsavond geldt, te weten te komen welke van deze groepen meer zeggenschap krijgt in de besluiten die worden genomen tijdens de volgende zittingsperiode. De vertegenwoordigers groeperen zich op basis van politieke affiniteiten en niet naar nationaliteiten, hoewel zij hun mandaat onafhankelijk uitoefenen.
3. Het verkiezingssysteem/Verkiezingsproces
In Spanje wordt het kiesdistrict van de verkiezingen voor het Europees Parlement gevormd door de hele staat. Er is sprake van slechts één kiesdistrict waarin alle stemmen die door iedere partij zijn behaald worden opgeteld, onafhankelijk van de provincie waarin de kiezers woonachtig zijn. Het zijn de enige verkiezingen waarbij dit gebeurt daar bij de overige verkiezingen (gemeentelijke, autonome of algemene) de kiesdistricten worden gevormd door de gemeente of de provincie.
Daar er sprake is van slechts één enkel kiesdistrict dienen politieke partijen, coalities van deze partijen of de zogenaamde groeperingen van kiezers (entiteiten die burgers samenbrengen die zich uitsluitend voor bepaalde verkiezingen presenteren) één enkele lijst van kandidaten in voor het hele land. Deze lijst kan niet worden gewijzigd, zodat de kandidaten zullen worden gekozen in de volgorde waarin zij voorkomen op de lijst. De partijen kunnen echter verzoeken de verspreiding van hun kandidatuur te beperken en deze uitsluitend kenbaar te maken in bepaalde autonome deelgemeenschappen of op de stembiljetten alleen de namen te vermelden van hun kandidaten in die bepaalde autonome deelgemeenschap.
Zoals eerder vermeld, zal het aantal te kiezen Europarlementariërs, de zogenaamde electorale omvang, afhangen van wat de Europese regelgeving dienaangaande aangeeft.
Hierbij wordt een vast aantal zetels voor elk land bepaald. Dit aantal dient voor te komen op iedere kandidatenlijst evenals de namen van een bepaald aantal plaatsvervangers.
In geval van overlijden, onbekwaamheid of afwijzing van een Europarlementariër, zal de zetel worden toegewezen aan de kandidaat, c.q., de plaatsvervanger van dezelfde lijst. Hierbij wordt de volgorde van vermelding op de desbetreffende lijst in acht genomen.
In het Spaanse geval, wordt aan iedere partij het aantal zetels dat hen toekomt in het Europese Parlement, volgens de gekregen stemmen toegewezen. Dit gebeurt aan de hand van het zogeheten systeem D’Hondt dat is vervat in artikel 163 van de LOREG, hoewel er geen minimum aan benodigde stemmen wordt vastgesteld om een zetel te verwerven zoals wel het geval is bij de Spaanse verkiezingen.
De oproep voor de verkiezing van Afgevaardigden voor het Europese Parlement wordt uitgevoerd volgens de communautaire normen en middels Koninklijk Decreet dat wordt uitgegeven door de President, na beraadslaging van de Raad van Ministers.
De centrale kiesraad is het orgaan dat verantwoordelijk is voor het ontwikkelen van het grootste deel van de door de Spaanse wetgeving toegewezen functies van het zogeheten electorale bestuur, zonder afbreuk te doen aan het gegeven dat politieke partijen vertegenwoordigers kunnen benoemen bij de provinciale kiesraden. Deze kiesraden zijn na de verkiezingen verantwoordelijk voor de telling van de stemmen in iedere provincie.
Alle organisaties die de bedoeling hebben tijdens deze verkiezingen een kandidatuur te presenteren, moeten tenminste 15.000 handtekeningen van kiezers indienen. Een kiezer kan niet voor meer dan één kandidaat ondertekenen. Deze eis kan worden vervangen door de ondertekening van 50 verkozen taken (afgevaardigden, senatoren, europarlementariërs, autonome afgevaardigden, raadsleden, enz.). De lijsten die worden gepresenteerd door elke partij, zullen worden voorgelegd en afgekondigd middels bekendmaking in het Officiële Staatsbulletin (BOE), ter algemene kennisgeving en, in voorkomend geval, weerlegging.
De gemeentes hebben de plicht om informatie over de verkiezingslijsten ter beschikking te stellen tijdens de dagen na de oproep.
De consultatie van de verkiezingslijsten kan geschieden door middel van computers (als de gemeente de nodige middelen heeft), nadat de belanghebbende geïdentificeerd is, of door middel van openbaar gemaakte verkiezingslijsten.
Als een burger wegens enig aspect van de verkiezingslijst wenst te reclameren, omdat hij er niet wordt genoemd, of omdat zijn gegevens niet correct zijn, moet hij zich wenden aan de provinciale directie van de verkiezingslijstendienst of aan de gemeente zelf, die de reclamaties dan doorstuurt.
De ingediende reclamaties moeten binnen drie dagen opgelost worden, en de correcties, als deze plaatsvinden, moeten openbaar worden getoond en worden medegedeeld aan de reclamanten en gemeentes. Tegen dit besluit kan judicieel in beroep worden gegaan.
Het Bureau van de Kiesraad doet aan alle kiezers een stemkaart toekomen met de bijgewerkte gegevens van de inschrijving op de kiezerslijst en van de afdeling en het stembureau waar gestemd dient te worden.
4. De verkiezingscampagne
Een verkiezingscampagne is het geheel van activiteiten waardoor de politieke formaties hun verkiezingsprogramma en kandidaten bekendmaken aan de kiezende bevolking.
Vanaf de aankondiging van verkiezingen, tot aan het begin van de verkiezingscampagne, is het aan openbare machthebbers verboden handelingen uit te oefenen die kunnen worden geïnterpreteerd als handelingen ter werving van stemmen, zoals tijdens inhuldigingen van openbare diensten of andere handelingen die behaalde politieke resultaten impliceren, of waar uitdrukkingen gebruikt worden die overeenkomen met de slagzinnen die door politieke entiteiten gebruikt worden tijdens de verkiezingen.
Op de 38e dag na de oproep start de verkiezingscampagne die 15 dagen zal duren. De campagne eindigt in ieder geval op 0:00 uur van de dag voor de verkiezingsdag, en vanaf dat ogenblik mogen er geen verkiezingspropaganda of verkiezingsactiviteiten meer plaats vinden. Deze dag is in Spanje bekend als de bezinningsdag.
De openbare campagneactiviteiten van de politieke formaties worden gereguleerd door de wetgeving over het recht op bijeenkomst uit de Spaanse grondwet.
De gemeente heeft de plicht officiële en openbare ruimtes te reserveren die door de politieke formaties tijdens de campagne kosteloos kunnen worden gebruikt. Ook mag de overheid gedurende deze periode institutionele publiciteit maken om burgers te informeren, onder andere, over de datum van de verkiezingen, de stemprocedure, en stemmen per post, maar nooit om de stemoriëntatie van de kiezers te beïnvloeden.
Deze institutionele publiciteit zal plaatsvinden door middel van kosteloze ruimte in de openbare sociale media in het gebied waar een verkiezing plaatsvindt.
De wet verbiedt uitdrukkelijk dat bepaalde personen politieke propaganda maken of andere verkiezingscampagneactiviteiten uitvoeren voor een concrete politieke formatie (actieve leden van defensie, politie of rechters).
5. Hoe en waar stemmen?
Met algemeen karakter is een stem universeel, vrij, gelijk, direct en geheim.
Stemmen is niet verplicht in Spanje, en er bestaan dus geen boetes van welke aard dan ook voor hen die niet stemmen, ook als ze van te voren deze wens geuit zouden hebben.
Het stemmen gebeurt op de zogeheten stembureaus (Colegios Electorales), waar secties en tafels (Secciones y Mesas) te vinden zijn.
Op de verkiezingsdag moeten de kiezers tussen 9-20 u. naar het toegewezen stembureau, tafel en sectie gaan, zoals dat op de stempas te zien is.
De stempas is een document waarop de geactualiseerde gegevens van inschrijving in het bevolkingsregister en het stembureau en de tafel en sectie van de kiezer staan. Het is belangrijk niet te vergeten dat de stempas geen waarde heeft als identiteitsdocument van de kiezer, zodat het nodig is om naar het stembureau te komen met een van de volgende, altijd originele, documenten, volgens de kieswetgeving:
- identiteitskaart
- paspoort met foto
- rijbewijs met foto
Op de stembureaus zijn stembiljetten en enveloppen (papeletas) voor alle kandidaten te vinden, en hokjes om het stemgeheim te bewaren. De kiezers gaan één voor één naar de verkiezingstafel, met de stembiljetten in enveloppen, geven hun voor- en achternaam aan de voorzitter van de tafel, en tonen daarbij een identiteitsdocument zoals boven beschreven.
Elke burger die in het kiesregister staat, kan door trekking gekozen worden om lid van het stembureau te worden. De administratie zal voor de nodige opleiding zorgen. Als lid van het stembureau is men verplicht daar te verschijnen en als men dat niet doet en geen redelijke verklaring geeft, krijgt men een boete.
Buitenlanders moeten de griffier van de gemeente informeren of ze voldoende kennis van de Spaanse taal hebben, en zo niet worden ze vervangen.
Naast andere oorzaken die rechtvaardigen niet te kunnen verschijnen als lid van een stembureau (voornamelijk van medische aard), kunnen mensen die ouder zijn dan 70 jaar, noch die ouder zijn dan 65, deel uitmaken van het stembureau, als dit wordt gesteld door het electorale bestuur.
6. Via de post stemmen
Als de kiezer denkt dat hij of zij op de verkiezingsdatum niet in de plaats waar hij of zij als kiezer is ingeschreven of dat hij of zij niet naar het stembureau kan komen (wegens werk, ziekte en dergelijke) kan het nuttig zijn via de post te stemmen.
Daarvoor moet men een formulier sturen naar de provinciale directie van het kiesregister , dat men in elk postkantoor kan aanvragen.
De periode om dit formulier op te sturen is vanaf de datum van oproep tot verkiezingen tot 10 dagen voor de verkiezingen.
Nadat de identiteit van deze burger bevestigd is, wordt het kiesregister geïnformeerd dat deze kiezer niet meer in persoon kan kiezen. Het kantoor van het kiesregister zal daarna per aangetekende brief aan de kiezer al het nodige opsturen: een instructieblad, de stembiljetten, de stemenveloppen, een certificaat van inschrijving in het register en een envelop met het adres van de overeenkomstige verkiezingstafel.
Nadat de kiezer een stembiljet gekozen heeft, doet hij dit in de stemenvelop en sluit deze. Als meerdere verkiezingen tegelijkertijd plaatsvinden (lokale verkiezingen, Europese parlementaire verkiezingen, bijvoorbeeld) moet u het zelfde doen voor elk der verkiezingsprocessen.
Daarna zal de kiezer de envelop of enveloppen met zijn stem plus het certificaat in een envelop doen en per aangetekende post ten minste drie dagen voor de verkiezingen opsturen. Deze verzending is portvrij.
7. Verkiezingen en gehandicapten
De Spaanse wetgeving vereist dat de stembureaus toegankelijk zijn voor mensen met gereduceerde bewegingsvrijheid. Mocht een kiezer ziek of gehandicapt zijn en niet naar een postkantoor kunnen gaan om de stem per post aan te vragen, moet hij het volgende doen:
Het verzoek tot inschrijving in het kiesregister in naam van de kiezer kan door een gemachtigde persoon worden gedaan of via het consulaat door middel van een document dat individueel voor elke kiezer uitgegeven wordt. Op dit document kunnen niet meerdere kiezers staan of een en dezelfde persoon als vertegenwoordiger van meerdere kiezers. Een bezoek door een notaris op het adres van de zieke of gehandicapte kiezer zodat hij een notariële machtiging kan maken is kosteloos.
In het geval van personen die visueel gehandicapt zijn, wordt in artikel 87.1 van de organieke wet 5/1985, van 19 juni, over het algemene verkiezingssysteem, bepaalt dat deze begeleid kunnen worden door een vertrouwenspersoon.
Als zij dit wensen, kunnen zij tevens gebruikmaken van de procedure voor toegankelijke stemming, volgens koninklijk besluit 1612/2007, van 7 december, waarbij gebruik wordt maakt van Braille documentatie, geleverd door de tafel aan die kiezers die het vooraf hebben aangevraagd zodat zij op deze manier zelfstandig hun stem kunnen uitbrengen.
Deze procedure kan worden gebruikt door personen met een visuele handicap die het lees-schrijf systeem Braille kennen, en die een visuele handicap van 33 % of hoger hebben of lid zijn van de ONCE (Nationale blindenorganisatie).
Het gebruik van dit systeem is vrijwillig, en de personen die dat wensen kunnen verder bijgestaan worden door een vertrouwenspersoon, volgens artikel 87.1 van de organieke wet 5/1985, van 19 juni, over het algemene verkiezingssysteem.
8. Gemeentelijke verkiezingen en verkiezingsproces:
Richtlijn 93/109/EG van de Raad van 6 December 1993, waarbij de modaliteiten van uitoefening van het actief en passief kiesrecht bij de verkiezingen voor het Europees Parlement wordt vastgelegd voor de burgers van de Europese Unie die verblijven in een lidstaat waar zij geen burger van zijn.
Spaanse grondwet: artikelen 13.2, 23,140.1 en 141
Organieke wet 5/1985, van 19 juni, algemeen verkiezingssysteem
Organieke wet 3/1987, van 2 juli, financiering van de politieke partijen
Organieke wet 2/1988, van 3 mei, regeling van de verkiezingspubliciteit in privé televisiezenders
Organieke wet 10/1991, van 8 april, verkiezingspubliciteit in gemeentelijke radiozenders
Organieke wet 14/1995, van 22 december, verkiezingspubliciteit op lokale televisiezenders
Organieke wet 4/2000, van 11 januari, over de rechten en vrijheden van buitenlanders in Spanje en hun sociale integratie: artikel 6
Organieke wet 6/2002, van 27 juni, politieke partijen
Wet 7/1985, van 2 april, regeling van de grondbeginselen van lokale regering
9. Koppelingen
Nationaal Instituut voor Statistiek – www.ine.es
Ministerie van Binnenlandse Zaken – www.mir.es
Centrale Kiesraad – www.juntaelectoralcentral.es
Spaanse federatie van Gemeenten en Provincies – www.femp.es
Wettelijke Kennisgeving: De in deze folder verstrekte gegevens zijn slechts van informatieve aard. Er kunnen geen rechten noch verwachtingen aan worden ontleend. Provinciale Staten van Alicante draagt in deze generlei verantwoordelijkheid voor de verstrekte informatie.
